Użycie nanocząstek srebra w płynach do czyszczenia klimatyzacji to jedna z metod polepszania mikrobiologicznej czystości systemów HVAC. Od dawna wiadomo, że srebro posiada właściwości antyseptyczne.
Chociaż klimatyzacja zwiększa komfort w pomieszczeniach, jej nieprawidłowe użytkowanie oraz brak systematycznej konserwacji mogą zniweczyć wszystkie pozytywne efekty. Chłodne powietrze ma ograniczoną zdolność do absorpcji wilgoci, co prowadzi do kondensacji małych ilości wody na elementach wymiennika ciepła i wewnątrz kanałów wentylacyjnych. Skumulowana wilgoć, mieszając się z zanieczyszczeniami takimi jak kurz, tworzy idealne warunki dla rozwoju mikroorganizmów, szczególnie gdy system jest rzadko aktywowany, a wilgotność stale jest podgrzewana do temperatury 30–40°C. Pierwszą oznaką zanieczyszczenia systemu jest nieprzyjemny zapach, który pojawia się po włączeniu urządzenia.
Nieodpowiednio utrzymany system klimatyzacji może stać się źródłem mikroorganizmów dostających się do wdychanego powietrza. W ekstremalnych przypadkach, klimatyzatory mogą emitować produkty metabolizmu bakterii, zwane enterotoksynami, które mogą przejść przez kolejne etapy filtracji i tworzyć mikrobiologiczny aerozol. To może prowadzić do reakcji alergicznych, jak zapalenie spojówek, podrażnienie dróg oddechowych, astma, a nawet zapalenie płuc. Objawy wywołane przez enterotoksyny, znane jako syndrom chorego budynku, obejmują również możliwość występowania zarodników pleśni, które są źródłem alergenów i toksyn. Najpoważniejszą chorobą, która może być przenoszona przez powietrze i spowodowana przez patogeny, jest legionelloza, znana również jako choroba legionistów. Jest to ciężka infekcja dróg oddechowych wywołana przez bakterię Legionella pneumophila, która może być śmiertelna w około 20% przypadków zakażeń.
Czyszczenie klimatyzacji
Warunki podwyższonej wilgotności sprzyjają rozwojowi mikroorganizmów, takich jak bakterie czy grzyby. Dlatego też, mając na celu utrzymanie dobrej jakości powietrza w klimatyzowanych pomieszczeniach, konieczne jest stosowanie specjalistycznych preparatów zawierających substancje bakterio- i grzybobójcze takich jak Smart CleanAir+. Pozwala to w znacznym stopniu ograniczać rozprzestrzenianie się niepożądanych zanieczyszczeń biologicznych zagrażających zdrowiu. Warto zwrócić uwagę przede wszystkim na te elementy, które z racji swojej lokalizacji lub funkcji wymagają
specjalnego sposobu czyszczenia. Przykładem jest pracująca na zewnątrz, a więc narażona na zanieczyszczenia, takie jak pył i kurz czy też owady, jednostka zewnętrzna (skraplacz). W trakcie eksploatacji, szczególnie narażone na zabrudzenia są lamele, co w konsekwencji wpływa na zmniejszenie wydajności. Warstwa nalotu na nieczyszczonych lamelach ogranicza wymianę ciepła, podnosząc temperaturę jednostki i jednocześnie zmniejszając przepływ powietrza. To z kolei wpływa na głośniejszą pracę urządzenia, które pobiera więcej energii elektrycznej. W konsekwencji prowadzi to do spadku efektywności systemu, a w dłuższej perspektywie do większego zużycia i częstszych awarii wentylatorów oraz sprężarek. Zatem podczas czyszczenia jednostki wewnętrznej należy zwrócić
szczególną uwagę na czyszczenie wymiennika, lameli, filtrów i tacek ociekowych.
Dezynfekcja klimatyzacji
Dezynfekcja urządzeń klimatyzacyjnych bez wcześniejszego dokładnego czyszczenia przewodów wentylacyjnych jest nieskuteczna z powodu obecności zanieczyszczeń ograniczających działanie środków dezynfekujących. Regularne czyszczenie systemów HVAC wymaga dokładnego usunięcia kurzu i brudu, na przykład za pomocą szczotek na elastycznych drążkach lub myjek podciśnieniowych. Tu przyjść z pomocą mogą płyny do mycia klimatyzatorów takie jak Smart CleanAir Wash, który doskonale usuwa brud, kurz i inne zanieczyszczenia. Dopiero po dokładnym mechanicznym wyczyszczeniu wszystkich elementów system można zdezynfekować przy użyciu odpowiednich preparatów do dezynfekcji klimatyzacji. Mają one różną postać od płynów jak Smart CleanAir+ aż do areozoli jak Smart CleanAir Home. Warto wybierać preparaty dezynfekcyjne z udowodnioną skutecznością bakterio-, grzybo- i wirusobójczą, uwzględniając ich skład i przeznaczenie. Przy wysokich temperaturach letnich istotne jest również zwrócenie uwagi na czas ekspozycji potrzebny do skutecznego działania, aby uniknąć zbyt szybkiego wysychania roztworów. Ostatnim i jednocześnie decydującym o skuteczności dezynfekcji czynnikiem jest właściwe stężenie środka dezynfekcyjnego. Należy je znać i bezwzględnie przestrzegać zaleceń, aby uzyskać oczekiwany efekt dezynfekcji.
Jakie czynniki wpływają na skuteczność odgrzybiania klimatyzatora
Czynniki wpływające na skuteczność dezynfekcji obejmują rodzaj zwalczanych organizmów, ich warunki wzrostu i odporność, a także obecność substancji zakłócających jak materia organiczna, która formuje biofilm chroniący bakterie. Skuteczność jest również zależna od stężenia środka, pH roztworu, czasu kontaktu i temperatury. Materii organicznej tworzącej biofilm, można przeciwdziałać używając detergentów, które umożliwiają penetrację dezynfektantu. Ważne jest także dokładne spłukiwanie resztek przed właściwym dezynfekowaniem. Biofilm może osłabiać działanie dezynfektantów, szczególnie tych utleniających, co podkreśla potrzebę usuwania wszelkich zanieczyszczeń i resztek detergentów przed dezynfekcją. Temperatura znacząco wpływa na działanie środków chemicznych; w chłodniejszych warunkach ich efektywność spada, dlatego zaleca się używanie ciepłej wody do rozcieńczania koncentratów.
Oporność bakterii na preparaty do dezynfekcji klimatyzacji
Fakt wielokrotnego stosowania preparatów dezynfekcyjnych w tym samym układzie wpływa na ryzyko rozwinięcia przez drobnoustroje oporności na daną substancję. Oporność taka może powstać na
drodze mutacji lub adaptacji poprzez selekcjonowanie z populacji bakteryjnej odmian opornych. Zjawisko nabywania oporności w ten sposób najczęściej dotyczy preparatów zawierających czwartorzędowe związki amoniowe, a także częściowo jodoforów.
Nowe możliwości dzięki środkom do czyszczenia klimatyzacji zawierającym nanocząstki srebra
Do tej pory najczęściej stosowanymi środkami biobójczymi były biocydy, czyli związki charakteryzujące się ograniczoną trwałością działania oraz negatywnym wpływem na środowisko. W ostatnim czasie wiele uwagi przywiązuje się do alternatywnych rozwiązań wykorzystujących cząstki srebra, którego antybakteryjne działanie jest znane już od wieków i stosowane w medycynie czy kosmetologii. Srebro cechuje się wysoką stabilnością oraz silnymi właściwościami biobójczymi wobec mikroorganizmów, natomiast redukcja jego cząstek do nanometrycznych wymiarów pozwala na zwiększenie powierzchni właściwej i uzyskanie znacznie wyższej, niż w przypadku dużych cząsteczek, aktywności chemicznej i biologicznej. Warto podkreślić, że srebro wykazuje silne działanie biobójcze już w bardzo niskim stężeniu. Z tego względu, pomimo wysokiego kosztu surowca, użycie go w preparatach nie wpływa znacząco na cenę produktu. Zaletą preparatów zawierających srebro jest utrudnione wytworzenie oporności szczepów chorobotwórczych wobec substancji czynnej. Dodatkowo aktywność srebra nie zmienia się z czasem, więc tym samym gwarantuje to trwały efekt w odróżnieniu od często używanych organicznych biocydów, które po pewnym czasie wykazują coraz słabsze działanie i ulegają degradacji. Jak wynika z przeglądu literatury, nanocząstki srebra wykazują aktywność bakteriobójczą w stosunku do około 650 rodzajów bakterii. Ich skuteczność wynika z faktu, że wykazują aktywność wobec bakterii na kilka sposobów. Po pierwsze, działają jak katalizator, powodując utlenianie wielu istotnych dla życia bakterii związków chemicznych, a w efekcie ich dezaktywację. Bakterie tracą wtedy zdolność do oddychania i zostaje zniszczony ich materiał genetyczny. Drugi
sposób polega na tym, że cząstki metalu, stykając się ze ścianą komórkową mikroorganizmu, blokują przepływ energii i jego kanały oddechowe. Dezaktywacja trzecim sposobem polega na denaturacji białek, czyli niszczeniu ich struktury, co powoduje zanik aktywności biologicznej bakterii. Jest to proces nieodwracalny i śmiertelny. Dodatkowo srebro może łączyć się ze związkami chemicznymi,
tworzącymi łańcuchy DNA i niszczyć ich wiązania. Mikroorganizm traci wówczas możliwość replikacji (rozmnażania), a więc nie powstają następne pokolenia i nie są przekazywane informacje o zagrożeniach.
Polecamy całą linie preparatów do czyszczenia, dezynfekcji i konserwacji klimatyzacji marki Smart CleanAir
